Tarcza antymanipulacyjna

Media nieustannie nami manipulują. Czasem robią to ze względów politycznych - by przypodobać się jednej ekipie, innej dopiec, a przez to wpłynąć na preferencje wyborcze odbiorców, a czasem, by po prostu przyciągnąć uwagę, zwiększyć ilość czytelników, słuchaczy, czy widzów i zarobić na reklamach. Media stosują rozmaite sztuczki manipulacyjne. Nie istnieje jednak manipulacja doskonała. Bez trudu można zorientować się kiedy mamy do czynienia z faktami, a kiedy z celowym zniekształceniem rzeczywistości.

DYSPROPORCJE INFORMACYJNE

Nierzadko medium dokładnie operuje danymi liczbowymi w jednym aspekcie informacji, a w innym używa jedynie ogólnikowych pojęć, jak "mnóstwo", czy "mało". Uniemożliwia to dokonanie rzetelnej analizy porównawczej, przez co zatraca się wiarygodność informacji. Niestety, ale nawet ukrycie niewygodnych danych nie pozbawia materiału informacyjnego określonego wydźwięku.

ANONIMOWI ŚWIADKOWIE

Nie można mieć za złe mediom tego, że nie ujawniają publicznie danych rozmówców. Wątpliwości co do rzetelności materiału mieć należy jednak, gdy ktoś wypowiada się w danym temacie wyłącznie pozytywnie lub negatywnie. Anonimowość sama w sobie nie ma wystarczającej siły przebicia, ale w każdym zjawisku można dostrzec i pozytywny i negatywny aspekt, a przynajmniej dostrzega to człowiek, który bezpośrednio się z nim zetknął.

ŁATWODOSTĘPNE INFORMACJE

W dobie powszechnego dostępu do Internetu wiele treści prezentowanych przez środku masowego przekazu możemy z łatwością zweryfikować. Media są tego jak najbardziej świadome i czasem wykorzystują nasze możliwości przeciw nam. Gdy autor nie przytoczył nam publicznie dostępnych danych, może zasłonić się łatwą ich dostępnością i oczywistymi wnioskami, które z nich płyną. Sytuacja, w której pojawiają się wnioski, a brak jest źródła winna wzbudzić naszą czujność.

NIEZGODNOŚĆ NAGŁÓWKU Z PRZESŁANIEM (I Z FAKTAMI!)

Chwytliwy nagłówek zdaje się być dziś podstawą. Jednakże, gdy nie odzwierciedla on przesłania materiału informacyjnego, a tym bardziej faktów, które mają być w nim przedstawione, to znaczy, że ma on na celu jedynie wywarcie na nas wrażenia i w żadnym wypadku nie jest użyteczny.

PUSTE ZAPYCHACZE

Czasem media, by przedstawić "jedyną właściwą prawdę" stawiają na długość materiału. Ta długość ma być tożsama z dogłębnym zbadaniem tematu. Nierzadko długie materiały pełne są zapychaczy, a to w postaci pustych opinii polityków, czy przedstawianiu pewnych prawd ekonomii, które nie mają większego znaczenia. Na ogół więc puste zapychacze mają zniechęcić nas do samodzielnego zbadania tematu, zmęczyć, byśmy bez mrugnięcia okiem przyjęli to, co nam przekazują.

Uwaga: Korzystając z powyższego miniporadnika nie odkryjemy manipulacji opartych na sfałszowaniu publicznych danych. W takie manipulacje zaangażowane są jednak nie tylko media, ale i władze.